همی پلژی: اختلالی که نیمی از بدن را فلج میکند
همی پلژی (hemiplegia) اختلالی است که در آن نیمی از بدن فلج میشود. این اختلال میتواند به دلیل آسیب به مغز یا نخاع ایجاد شود.
این بیماری نوعی فلج است که یک طرف بدن را درگیر می کند. نوع این بیماری می تواند مادرزادی باشد، به این معنی که در هنگام تولد وجود داشته است، یا اکتسابی، به این معنی که در طول زندگی رخ داده است. این بیماری شرایطی است که به علت آسیب مغزی به وجود آمده و به درجات مختلفی از سفتی، عدم کنترل و ضعف در یک طرف از بدن منتهی خواهد شد. همی به زبان یونانی به معنای نصف و پلژی به معنای فلج میباشد. در واقع همی پلژی عبارت است از فلج نیمه بدن.
تفاوت همی پلژی و همی پارزی چیست؟
همی پلژی و همی پارزی هر دو نوعی فلج هستند که در آن یک طرف بدن درگیر می شود. تفاوت اصلی بین این دو بیماری در شدت فلج است. همی پلژی نوعی فلج کامل است که در آن فرد در یک طرف بدن خود کاملاً فلج است. اما همی پارزی نوعی فلج جزئی است که در آن فرد در یک طرف بدن خود ضعف دارد. این بیماری معمولاً ناشی از آسیب به نیمکره مغز است که کنترل حرکت سمت مخالف بدن را بر عهده دارد.
همی پارزی معمولاً ناشی از آسیب به بخشی از مغز است که کنترل حرکت سمت مخالف بدن را بر عهده دارد. علائم همی پلژی و همی پارژی مشابه یکدیگر هستند و شامل موارد زیر می شوند: فلج یا ضعف در یک طرف بدن، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در یک طرف بدن، اختلال در تعادل و هماهنگی، اختلال در گفتار، اختلال در بینایی. درمان این دو بیماری معمولاً شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی است. این درمان ها به بهبود عملکرد و استقلال فرد مبتلا به همی پلژی یا همی پارژی کمک می کنند.
انواع همی پلژی
انواع این بیماری بر اساس علت، زمان شروع و شدت فلج طبقه بندی می شوند.
1- بر اساس علت
-
مادرزادی ناشی از آسیب مغزی در دوران بارداری، زایمان یا دوره نوزادی است. برخی از علل شایع این عارضه مادرزادی عبارتند از:
- فلج مغزی، که نوعی آسیب مغزی است که در دوران بارداری یا زایمان رخ می دهد و می تواند منجر به ناتوانی های حرکتی، شناختی و رفتاری شود.
- نقص های مادرزادی مغز، مانند شکاف سپتوم کورتکس (CSF) یا نقص مجرای مغزی.
- اختلالات ژنتیکی، مانند سندرم داون یا اسپینا بیفیدا.
-
اکتسابی ناشی از آسیب مغزی در طول زندگی است. برخی از علل شایع این عارضه اکتسابی عبارتند از:
- سکته مغزی، که جریان خون به مغز را مسدود می کند.
- آسیب مغزی تروماتیک، که ناشی از ضربه به سر است.
- عفونت های مغزی، مانند مننژیت یا آنسفالیت.
- تومور مغزی
2- بر اساس زمان شروع
- حاد ناگهان و به طور ناگهانی شروع می شود.
- مزمن به تدریج در طی چند هفته یا ماه ایجاد می شود.
3- بر اساس شدت
- کامل منجر به فلج کامل یک طرف بدن می شود.
- جزئی منجر به فلج جزئی یک طرف بدن می شود.
علائم همی پلژی
علائم این بیماری عبارتند از:
- فلج یا ضعف در یک طرف بدن
- بیحسی یا کاهش حس در یک طرف بدن
- مشکل در راه رفتن، صحبت کردن یا بلعیدن
- مشکل در کنترل ادرار یا مدفوع
علل همی پلژی
علل این بیماری عبارتند از:
- سکته مغزی
- آسیب به نخاع
- تومور مغزی
- التهاب مغز یا نخاع
- عفونت مغز یا نخاع
- بیماریهای نادر ژنتیکی
درمان همی پلژی
درمان این عارضه به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، درمان ممکن است شامل جراحی، دارو یا فیزیوتراپی باشد.
جراحی
جراحی ممکن است برای درمان سکته مغزی یا تومور مغزی انجام شود.
دارو
داروهای ضد تشنج میتوانند برای کنترل اسپاسمهای عضلانی ناشی از این عارضه استفاده شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی میتواند به بهبود عملکرد حرکتی و کاهش سفتی عضلات کمک کند.
پیش آگهی همی پلژی
پیش آگهی این عارضه به علت آن و شدت آسیب بستگی دارد. در برخی موارد، بهبودی کامل امکانپذیر است. در سایر موارد، فرد ممکن است با عوارض طولانیمدت مانند فلج دائمی، ضعف یا بیحسی دست و پا مواجه شود.
راههای جلوگیری از همی پلژی
راههای جلوگیری از این عارضه عبارتند از:
- کنترل فشار خون
- کنترل کلسترول
- کنترل قند خون
- ترک سیگار
- داشتن رژیم غذایی سالم
- ورزش منظم
نتیجهگیری
همی پلژی اختلالی است که در آن نیمی از بدن فلج میشود. این اختلال میتواند به دلیل آسیب به مغز یا نخاع ایجاد شود. درمان همی پلژی به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، درمان ممکن است شامل جراحی، دارو یا فیزیوتراپی باشد. این بیماری می تواند بر کیفیت زندگی فرد مبتلا تأثیر بگذارد و چالش های زیادی را در زمینه تولید داخلی و تولید و صنعت ایرانی، به عنوان یکی از محصولات صنعتی است.