معرفی سرنج و کاربردهای آن
سرنج نوعی ترکیب شیمیایی کاربردی محسوب می شود که با نام تترا اکسید سرب Tetroxide Lead نیز در دنیای صنعت مشهور است.
سرنج از کنار هم قرار گرفتن و پیوند بین سه عدد عنصر سرب با نماد شیمیایی Pb و چهار عدد عنصر اکسیژن با نماد شیمیایی O تشکیل می شود و فرمول شیمیایی آن به صورت Pb3O4 می باشد. به علاوه جرم مولی سرنج، حدودا معادل ۶۸۵ g/mol می باشد.
تترا اکسید سرب، نوعی اکسنده قوی محسوب می شود که در خانواده اکسیدهای قلیایی قرار دارد. همچنین چگالی آن معادل ۳.۸ g/Cm3 است.
این ترکیب شیمیایی کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف نظیر صنعت تولید شیشه، صنعت سفال گری، صنعت تولید و صنعت ایرانی رنگ و… مورد استفاده قرار می گیرد. به علاوه از کاربردهای آن در کشور ایران می توان به حضور در ساختار نارنجک های دستی که در چهارشنبه سوری ها استفاده می شود، اشاره کرد.
کاربردهای سرنج:
کاربردهای گسترده سرنج در صنایع مختلف موجب شده تا این ترکیب شیمیایی به یک ماده مورد توجه در تولید و صنعت تبدیل شود. سرنج به عنوان تترا اکسید سرب با ویژگی‌های منحصربه‌فرد در بخش‌های مختلف به کار می‌رود.
- صنعت شیشه: از سرنج برای تولید انواع شیشه‌ها و پنجره‌ها به‌ویژه شیشه‌های سربی استفاده می‌شود، این ترکیب ویژگی‌های مکانیکی و نوری شیشه‌ها را بهبود می‌بخشد.
- صنعت سفال: سرنج در سفال‌سازی برای افزایش خاصیت لعاب‌دهی و کشسانی سفال‌ها به‌کار می‌رود.
- صنعت برق: در تولید تجهیزات و اتصالات، اجزا الکتریکی و پیزوفایل از سرنج استفاده می‌شود.
- صنعت ساختمان‌سازی: سرنج در تهیه مواد ساختمانی از قبیل سیمان و شیشه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- رنگ‌سازی: با ویژگی ضدزنگی، این ماده در تولید رنگ‌های ضدزنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- صنعت سرامیک: در تولید سرامیک، خاصیت لعاب‌دهی سرنج به فرآیند تولید سرامیک کمک می‌کند.
- ماشین‌سازی: در صنعت ماشین‌سازی به‌ویژه در تولید باتری‌های خودرو از سرنج استفاده می‌شود.
- تولید مواد منفجره: خاصیت اکسنده‌ای قوی سرنج در ساخت مواد منفجره و وسایل آتش‌بازی به‌کار می‌رود.
در نتیجه، سرنج به عنوان یک ماده شیمیایی با کاربردهای متعدد در صنایع مختلف از جمله تولید شیشه، سفال، برق، ساختمان‌سازی، رنگ‌سازی، سرامیک، ماشین‌سازی، و تولید مواد منفجره، تاثیر چشمگیری بر توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور داشته است.
برخی دیگر از کاربرد های این ترکیب شیمیایی عبارتند از:
- از این ترکیب شیمیایی برای ساخت کبریت استفاده می شود.
- از تترا اکسید سرب برای ساختن برخی از مداد های قرمز استفاده می شود.
- سرنج، یک اکسید قلیایی است و یکی از محصولات صنعتی اکسید سرب محسوب می شود
- از این ترکیب شیمیایی برای افزایش قابلیت کشسانی بهتر لعاب استفاده می شود.
- از تترا اکسید سرب برای محافظت از آهن و فولاد در برابر زنگ زدگی بسیار استفاده می شود.
- سرنج در صنایع ذوب فلزات نیز کاربرد دارد، به این معنی که برای کمک ذوب (فلاکس) بکار می رود.
نحوه نگهداری و نکات ایمنی مربوط به استفاده از سرنج:
این ترکیب شیمیایی باید در یک محیط خشک و خنک و با تهویه مناسب نگهداری شود و باید نکات ایمنی را در هنگام حمل و نقل و استفاده از این ترکیب شیمیایی حتما رعایت کنید.
به هیچ عنوان نباید این ترکیب شیمیایی را حتی به مقدار کم در کنار اکلیل قرار دهید، زیرا فعل و انفعالات شیمیایی بین این ترکیبات باعث جرقه و آتش سوزی می شود. اگر مقدار این دو ماده زیاد باشد و شرایط نگهداری خوبی نیز فراهم نباشد احتمال انفجار وجود خواهد داشت.
خطرات و عوارض جانبی سرنج برای سلامتی انسان:
اگر این ماده بلیعده شود یا مورد استنشاق قرار گیرد به دلیل سمی بودن باعث مسمومیت شدید شیمیایی می شود. این ترکیب شیمیایی در صورت بلعیده شدن، در اسید کلریدریک معده حل می شود و به خون راه پیدا می کند و باعث آسیب بسیار زیادی به دستگاه گوارش و سلامتی انسان می شود.
درصورت تماس با پوست ممکن است باعث تحریک یا زخم شدن پوست فرد شود. این ماده سرطان زا می باشد و هنگام استفاده از آن حتما باید از تجهیزات ایمنی محافظ مانند دستکش، ماسک و عینک استفاده کنید.
در صورت تنفس سرنج، ریه ها ممکن است به شدت تحریک شوند. در صورت تنفس یا بلعیدن این ترکیب شیمیایی توسط فرد او را به هوای آزاد منتقل کنید و سریعا به دنبال خدمات پزشکی برای فرد باشید.