فیلتر روغن موتور چیست؟

فیلتر روغن قطعه ای در موتور خودروها است که وظیفه اش تصفیه روغن موتور است.

این قطعه در مسیر ورودی روغن به موتور قرار می‌گیرد و آلودگی‌های ناشی از عملکرد زیاد موتور مانند: براده‌های فلزات ناشی از سایش قطعات روی یکدیگر، دوده ناشی از احتراق، گرد و غبار و سایر آلاینده‌ها که به تدریج می‌توانند مسیر حرکت روغن را مسدود نمایند و آسیب زیانباری را به موتور وارد سازند را، از روغن موتور جذب کرده و روغن را تصفیه کند تا عاری از هرگونه مواد نا‌خالصی باشد.

این وسیله علاوه بر این که پاکیزگی روغن در شرایطی مانند استارت اولیه در هوای سرد، فشارهای زیاد ناشی از رفت و آمدهای پی درپی و حرارت بالای موتور در زمان کارکرد طولانی و سرعت‌های بالا را حفظ می‌کند. همچنین موجب کارایی مناسب روغن نیز می‌شود و با انتقال حرارت موجب خنک شدن موتور می‌شود.

اهمیت این ابزار کمتر از روغن موتور نیست. همان طور که چک کردن دائمی روغن مهم است تا در صورت انقضا، فورا تعویض شود، فیلتر روغن را هم باید مکررا وارسی کرد تا در زمان معینی تصفیه یا تعویض شود.

خصوصیات نمونه های مرغوب

یک فیلتر مرغوب دارای مشخصات و قابلیت‌هایی مانند موارد زیر است:

• عدم مقاومت در برابر ورود روغن
• جدا سازی مطلوب ذرات از روغن
• قدرت جذب بیشتر آلودگی‌ها، مقاومت در برابر پارگی
• محفظه کار آمد با قابلیت تحمل فشار بالا
• آببندی مناسب
• دارای سوپاپ اطمینان

در ساخت انواع فیلتر های مرغوب، ‌علاوه بر استفاده از کاغذ های مناسب به موارد دیگر نیز توجه می‌شود، ‌از جمله می‌توان به عدم وجود نشتی در مدیا فیلتر، ‌قرارگیری (جا نمایی) صحیح فیلتر در پوسته، ‌انتخاب نوع آلیاژ مصرفی در محفظه و پوشش مطلوب رنگی اشاره نمود.

اثرات استفاده از فیلتر روغن نامرغوب

فیلترهایی با کاغذهای نا‌مناسب و وجود درز در محل اتصال کاغذ، عمل فیلتراسیون را به درستی انجام نمی‌دهند. این عمل باعث ورود ذرات و آلودگی‌ها به موتور خودرو می‌شوند. این آلاینده ها با خراش دادن اجزای داخلی، سیلندر و پیستون، باعث آسیب جدی موتور می‌شوند.

موارد ناشی از این آسیب ها میتواند مانند:

• چکیدن قطرات روغن از محل اتصال فیلتر
• زنگ زدگی پوشش محفظه
• تحمل نکردن فشار

در نهایت موجب ایجاد شکاف در فیلتر یا جدا شدن واشر آب بندی از سطح پایه فیلتر می‌شوند که در نهایت باعث خروج تدریجی و یا سریع روغن از مسیر روغن کاری موتور می شود.

به مرور زمان این موارد باعث استهلاک موتور و ساییدگی آن خواهد شد.

زمان تعویض فیلتر روغن با بروز چه نشانه هایی است؟

قبل از بیان این مطلب، باید دو نکته را بگوییم.

اولا در صورت امکان با هر بار تعویض روغن خودروی خود، فیلتر روغن آن را نیز تعویض نمایید.

ثانیا در فیلترهای قدیمی وقتی فیلتر کثیف می شد و به دلیل مسدود شدن سوراخهای ریزی که دارد نمی توانست روغن موتور را از خود عبور دهد، موتور خودرو به صورت خشک کار می کرد. به این معنا که فیلتر در هنگام مسدود شدن نه تنها هیچ سودی نداشت بلکه بسیار مضر و خطرناک بود. اگر آن فیلتر کلا دور انداخته می شد وضعیت خیلی بهتر می شد. به هر حال کار کردن موتور خودرو با روغن موتور کثیف به مراتب بهتر از کار کردن موتور بدون روغن است.

برای رفع این مشکل بسیار جدی قطعه ای به نام سوپاپ اطمینان به فیلتر روغن اضافه می شود تقریبا تمام فیلترهای استانداردی که جدیدا تولید می شوند دارای سوپاپ اطمینان هستند. سوپاپ به این صورت کار می کند که اگر فیلتر کثیف و مسدود شود، سوپاپ آن باز می شود تا عملا فیلتر روغن از مدار خارج شده و همان روغن موتور تصفیه نشده به درون موتور جریان یابد.

برای تشخیص کاهش کارایی کیفیت فیلترهای جدید باید روغن موتور را چک کنید و از رنگ آن متوجه شوید که آیا فیلتر به خوبی کار تصفیه روغن را انجام می دهد یا خیر. اگر روغن کثیف بود بهتر است فیلتر را هم عوض کنید.

علائم خراب شدن فیلتر

در خودروهای قبلی که از فیلترهای قدیمی و بدون سوپاپ اطمینان بهره می بردند علائم زیر نشان دهنده خراب شدن این قطعه بود. در ادامه شش مورد از نشانه‌های خراب بودن و نامناسب بودن این قطعه آمده است:

1. بالا رفتن دمای موتور خودرو
2. بد کار کردن موتور
3. خارج شدن دود آبی یا سیاه یا خاکستری از اگزوز خودرو
4. بوی بد در داخل کابین خودرو
5. مشاهده فشار کم روغن
6. شنیدن صدای تق تق از موتور خودرو

ضرر هایی وارده در صورت عدم به موقع تعویض فیلتر روغن چیست؟

تعویض نکردن به موقع این قطعه می‌تواند باعث ایجاد جرم در بحش الیافی آن شود. به همین سبب روغن از آن به سختی عبور کرده و کمتر به استوانه مرکزی می‌رسد. در نتیجه این عمل فشار زیادی به پمپ روغن آمده و احتمال سوختن آن را بیشتر می‌کند. همچنین فشار روغن در چنین شرایطی بیشتر می‌شود و به موتور خودرو آسیب خواهد رساند.

برای جلوگیری از آسیب رسیدن به موتور در چنین شرایطی، یک واشر یا سوپاپ اطمینان طراحی شده است که در زمان بالا بودن فشار باز شده و روغن را بدون فیلتر به موتور خودرو می‌فرستد. این واشر اگر دچار مشکل شود می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری به شما وارد کند.

روغن از داخل فیلتر به موتور پمپاژ می‌شود. اگر کثیف و آلوده باشد، نمی‌تواند روغن را به مقدار کافی و راحت از خود عبور دهد و در دورهای بالا، روغن به موتور نمی‌رسد. استهلاک موتور در دورهای بالا به شدت بالا می‌رود و بعد از مدت کوتاهی ضریب کمپرس موتور به دلیل خوردگی پیستون ها کم می‌شود. در نهایت موتور می‌سوزد.

برخی افراد در تعویض درست و اصولی این قطعه بی توجهی می‌کنند. این افراد از فیلتر‌های با کیفیت پایین استفاده میکنند.

این کار باعث میشود فیلتر نتواند عمل تصویه را به خوبی انجام دهد و در نتیجه آسیب های جدی به موتور خودرو وارد شود. با تعویض به موقع و استفاده از فیلترهای با کیفیت می‌توان در هزینه نگهداری و تعمیر موتور صرفه جویی نمود.

قیمت فیلتر روغن

این قطعه جزو قطعات مصرفی خودرو است و قیمت بسیار پایینی نسبت به بسیاری از قطعات دیگر خودرو دارد. این قطعه به نسبت به قیمتی که دارد اهمیت فوق‌العاده‌ای را دارا است. است هر چند قیمت این فیلتر تنوع بالایی دارد اما می‌توان گفت بین ۲۵ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان برای خرید آن باید هزینه کرد. پرواضح است که قیمت این قطعه در خودرویی مانند خودروی پراید ارزان است و در خودروهای با قیمت بالاتراین قطعه هم گرانتر می‌باشد. تولید داخلی این قطعه به روی تولید و صنعت ایرانی تاثیر بسزایی گذاشته است.