اگزمای پوستی و روش های پیشگیری و درمان
اگزمای پوستی (Skin eczema) چیست؟
اگزما از بیماریهای شایع پوستی است که باعث خشک شدن پوست، خارش و قرمزی آن میشود. این بیماری ممکن است به صورت بثورات جلدی بسیار خفیف که بسیار سریع از بین میرود یا زخمهای شدید با دوره طولانیتر باشد. بثورات پوستی غالبا با خارش همراه هستند. از بین بردن خارش پوست از اهداف اصلی درمان این بیماری به شمار میآید.
درماتیت پوستی از بیماریهای شایع در نیوزلند است که از هر سه نفر، یک نفر آنها را درگیر میکند که بیشتر این افراد جوانان نیوزلندی هستند. همچنین ۱۵ درصد کودکان نیوزلندی نیز به اگزما، مبتلا می شوند.
اگزما (Eczema)که نوعی حساسیت پوستی است، در انگلیسی درماتیت (Dermatitis) پوستی نیز نامیده میشود، که یک بیماری التهابی، همراه با خارش و سوزش پوست و گاهی ضایعات پوستی سفت هم می باشد.
علائم اگزمای پوستی
- خارش شدید همراه با قرمزی و خراشیدگی.
- پوست به طور مزمن خشک و چرم مانند می شود.
- روی مناطق ملتهب و قرمز، پوست خشک و پوسته پوسته پدیدار می شود. این حالت باعث ایجاد خارش و سوزش شدید می گردد.
- این بیماری خارشی که به بثورات تبدیل می شود نام گرفته است زیرا بیماران اغلب دچار بثوراتی می شوند که ثانویه به خراشاندن مزمن نواحی خارش دار پوست بوجود می آیند.
- الگوی آشنا سطوح فلکسور(جلوی آرنج و حفره پوپلیته، گردن،مچ دست ها و مچ پاها)
- علائم خراشاندن و مالیدن پوست مبتلا بویژه هنگام شب دردسرساز است و مممکن است با خواب بیمار تداخل کند.
- بین حملات شعله ور شدن بیماری، پوست ممکن است طبیعی به نظر برسد یا اگزمای مزمن داشته باشد.
- اگزمای مزمن باعث ایجاد لکه هایی در پوست می شود که پوسته پوسته ، چرم مانند، قرمز رنگ و هیپر یا هیپوپیگمانته هستند.
انواع اگزمای پوستی
انواع مختلفی از اگزما وجود دارد. هریک از این انواع دلیلی مخصوص به خود برای ظهور دارند. محرکهای اختصاصی بروز هر نوع از اگزما باعث بروز مشکلات پوستی میشوند. از انواع اگزما باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- درماتیت سبورئیک
- آتوپیک درماتیت
- درماتیت تماسی
- دیسهیدروتیک
- نورودرماتیت
- نومولار
لازم است بدانید که امکان بروز چند نوع اگزمای پوستی با هم وجود دارد.
نشانههای اگزما در کدام بخش از بدن ظاهر میشوند؟
علائم اگزما چیست و در کدام بخش از بدن ظاهر میشود؟ نشانههای اگزما میتوانند در هر ناحیهای از بدن ظاهر شوند. انواع اگزمای دست یا صورت و بخشهای دیگر بدن ممکن و محتمل است. از میان نواحی مختلفی از بدن که امکان بروز اگزما در آنها وجود دارد، موارد زیر رایجتر هستند:
- پا
- دستها
- گردن
- آرنج
- قوزک پا
- لبها
- صورت و به خصوص گونهها
- در و اطراف گوشها
اگزما واگیردار است؟
اگزما از بیماری های واگیردار نیست، یعنی از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود. ولی پوست مبتلا به اگزما، در برابر بیماریهای عفونی مانند: زگیل و تبخال، بسیار آسیب پذیر است. این بیماری نوعی درماتیت است و در افرادی که آلرژیهای از جمله: تب یونجه و آسم دارند امکان مبتلا شدن به اگزما بیشتر است.
دلیل اگزمای پوستی چیست و چرا به وجود میآید؟
عوامل مختلفی باعث بروز اگزما میشوند:
- سیستم ایمنی
- ژنتیک
- محیط
- محرکهای عاطفی
سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن نسبت به برخی از محرکهای محیطی بیش از حد واکنش نشان میدهد. زمانی که با یک محرک در ارتباط قرار میگیرید، سیستم ایمنیتان فکر میکند که با مهاجمانی مانند باکتری یا ویروس مواجه شده است؛ پس دست به کار میشود و میخواهد از بدن دفاع کند. این دفاع با بروز التهاب همراه است. التهاب علامتهای اگزما را روی پوست ایجاد میکند.
ژنتیک
اگزما میتواند حالت ارثی هم داشته باشد. اگر افراد دیگری از خانوادهتان هم به این مشکل دچار بوده یا هستند، احتمال اینکه شما هم درگیر شوید، بیشتر میشود. وجود سابقه ابتلا به آسم، تب یونجه یا حساسیت هم احتمال بروز اگزما در شما را بیشتر میکند. بعضی از جهشهای ژنتیکی هم باعث میشوند که پوست نتواند ویژگی محافظتی و مراقبتی داشته باشد.
محیط
عوامل مختلفی در محیط وجود دارند که باعث تحریک پوست و بروز اگزما میشوند. از جمله عوامل محرک میتوانیم به هوای آلوده یا دود اشاره کنیم. برخی از محصولات شیمیایی بهداشتی مانند صابونها یا محصولات مراقبت از پوست و حتی جنس بعضی پارچهها مانند پشم هم باعث بروز اگزما میشوند.
در محیطهایی که هوایی خشک دارد هم پوست خشک و دچار خارش میشود. از سوی دیگر، گرما و رطوبت زیاد هم در مواردی باعث تعریق میشوند و همین موضوع خارش و آزردگی پوست را به همراه میآورد.
محرکهای عاطفی
شاید به نظر نیاید اما سلامت روان روی پوست اثرات مستقیمی میگذارد. اضطراب زیاد، استرس فراوان و افسردگی از عواملی هستند که باعث میشود، اگزمای پوستی را تجربه کنید.
راههای پیشگیری از اگزمای پوستی چیست؟
هیچ کس خواهان پوست خشک، خارشدار و قرمز نیست، اما حقیقت این است که 31.6 میلیون نفر از درماتیت آتوپیک یا بیشتر به نام اگزما رنج میبرند. در حالی که در حال حاضر هیچ درمانی برای اگزما وجود ندارد، بسیاری از داروهای بدون نسخه و همچنین کرمهای مختلف برای کمک به کاهش التهاب ناشی از اگزما وجود دارد. حتی برخی از بیماران با تغذیه ی مناسب و گنجاندن برخی مواد غذایی در رژیم غذایی خود، کاهش علائم اگزما را گزارش کردهاند.
- مشخصه ی این مواد غذایی شامل موارد زیر میباشد:
- غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا 3
- غذاهایی که حاوی سطح بالایی از پروبیوتیک هستند
- سبزیجات و میوه هایی که سرشار از فلاونوئیدهای ضدالتهاب هستند
- سبزیجات و میوه هایی که ویتامین C بالایی دارند
- غذاهای پرپتاسیم
- غذاهایی که ارزش محافظتی بالایی از پوست دارند
درمان اگزمای پوستی چیست؟
بیماری اگزما یک مشکل پوستی مزمن است که ممکن است به صورت دورهای بهبود یابد و در ادامه دوباره شدت بگیرد. اگرچه اگزما کاملاً قابل درمان نیست، اما با اتخاذ تدابیر مراقبت از پوست و مصرف داروهای مناسب، میتوان علائم آن را کنترل کرد. در اینجا به برخی اقدامات موثر در کنترل اگزما اشاره میشود:
- حذف عوامل تحریککننده (محرکها): از تماس با عواملی که ممکن است علائم اگزما را تشدید کنند، مانند مواد شوینده قوی، صابونهای عطردار، پارفیومها و مواد حساسیتزا، اجتناب کنید.
- مرطوبکنندهها: از کرمها و پمادهایی با قدرت مرطوبکنندگی بالا برای نرمتر نگه داشتن پوست استفاده کنید. استفاده از آنها بلافاصله پس از حمام و هنگامی که پوست هنوز خیس است، موثرتر است.
- استفاده از دوش ولرم: دوش با آب گرم ولرم میتواند به تسکین خارش و آزردگی کمک کند. از صابونهای ملایم و بدون عطر استفاده کنید و از حمامهای بلند مدت اجتناب کنید تا پوست خشک نشود.
- استفاده از داروهای موضعی: برخی کرمها و پمادهای استروئیدی ممکن است به کاهش التهاب و آزردگی پوست کمک کنند. با این حال، استفاده طولانیمدت از آنها به علت اثرات جانبی ممکن است ضروری نباشد.
- فتوتراپی (درمان با اشعه فرابنفش): این روش در کنترل اگزما موثر است، اما به دلیل خطر افزایش ابتلا به سرطان پوست، تنها برای موارد شدید توصیه میشود.
- مراقبت از تغذیه: مصرف غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا 3، پروبیوتیکها، فلاونوئیدهای ضدالتهاب، ویتامین C، پتاسیم و مواد غذایی محافظتی برای پوست میتواند به کاهش علائم اگزما کمک کند.
- درمان اختلالات اعصاب و روان: اگر اگزما منجر به افزایش اضطراب یا افسردگی شده است، مشاوره با پزشک برای درمان این اختلالات به همراه درمان پوستی میتواند موثر باشد.
مهم است که در هر صورت، قبل از انجام هرگونه تغییر در درمان یا تدابیر مراقبت از پوست، با پزشک خود مشورت کنید.
نتیجه ی پایانی
مهم ترین توصیه ما این است که برای تشخیص و درمان اگزمای پوستی حتما به بهترین و معتبر ترین پزشکان مراجعه کنید. زیرا که پوست از حساسیت بالایی برخوردار است و در صورتی که وضعیت وخیم تر شود ممکن است روند کنترل علائم نیز با مشکلاتی روبرو شود و بهبودی به تاخیر افتد. برای کسب اطلاعات پزشکی روزمره در رابطه با سلامتی و بهداشت و کاربرد پزشکی در زندگی ، میتوانید به سفحه ی نخست سایت مراجعه فرمایید.
این عارضه گاهی در اثر استفاده از تجهیزات در صنعت و تماس طولانی با مواد شیمیایی نیز بوجود می آید. تولید و صنعت ایرانی در زمینه تولید داخلی محصولات صنعتی رشد چشمگیری داشته است.